Tuterako Valle del Ebro BHIn ematen den Ikerketa Batxilergoan, Leyre Ardoiz Jiménez eta Inés Fernández Garijo ikasleek “Exhumaciones tempranas en la Ribera tudelana (1978-1979)” izenburua duen proiektua egin zuten. Jarraian, Ikerketa Batxilergoa koordinatzen duen Pablo Ijalba irakasleak bere ikasleen lanari buruzko kontakizuna azalduko dugu.

1978tik 1980ra bitartean, frankismoak Gerra Zibilean errepresaliatutako biktimen familiek senideen gorpuzkiak lurpetik ateratzeko prozesu bati ekin zioten, ondoren herriko hilerrietan berriz lurperatzeko. Hain gutxi ezagutzen den fenomeno hori Caceresen, Badajozen, Errioxan eta Nafarroan baino ez zen gauzatu. Azken horretan, berreskuratzeko prozesuak masiboak izan ziren, eta senideak erakundeen babesik gabeko elkarteak ere sortu zituzten, gorpuzkiak berreskuratzea errazteko.

Ikerketa honen helburu nagusia jatorrizko testigantzak biltzea eta Nafarroako Memoriaren Institutuari informazioa emateaz izan zen. Horretarako, elkarrizketak egin, erregistratu, transkribatu, dokumentuak (argazkiak, gutunak, etab.) bildu eta 1979an eta berriz lurperatutako  biktimen zerrenda identifikatu zituzten. Elkarrizketak biktimen senitartekoei zein desobiratze eta berriz ehorzteko prozesuetan parte hartu zuten pertsonei egin zitzaizkien.

Guztira sei elkarrizketa oso egin ziren, gutxi gorabehera 2 ordukoak, audio-sistemaren bidez grabatuak. Senitarteko horiek ekarritako 17 dokumentu original eta argitaragabe digitalizatu ziren: argazkiak, gutunak, etab. Ikerketa honekin lortutako emaitzarik garrantzitsuenetako bat Tuterako Erriberako herrietan goiz fusilatu eta desobiratu zituzten pertsonen zerrenda eguneratua izan zen, aurrekoak osatzen zituena. Horrez gain, zerrenda horri esker, Nafarroako Oroimen Historikoari Buruzko Dokumentazio Fondoaren datu-basean zenbait zuzenketa egin ahal izan dira, Nafarroako Unibertsitate Publikoaren kontura.

Ondorioz, dokumentu, testigantza eta irudi argitaragabeak lortzeaz gain, elkarrizketak egin ziren, udal eta parrokiako iturriak kontsultatu ziren, eta lortutako emaitzekin posible izan zen, Nafarroako Oroimen Historikoari Buruzko Dokumentazio Fondoaren datu baseari zuzenketak egitea eta Nafarroako Memoriaren Institutuari funts bat ematea.

Gainera, lan honetan zehar beste ekitaldi akademiko batzuetan parte hartu dute: Nafarroako Memoriaren Institutuak 2019ko martxoaren 27tik maiatzaren 4ra antolatutako “Bajo tierra/Lur azpian” erakusketarako materialak aurkeztu dira; 2019ko urriaren 3an eta 4an Valladoliden egin zen Ikertzaile Europar Batasunari buruzko Gazteen Nazioarteko II. Biltzarrean aurretiazko emaitzak azaldu ziren ahozko komunikazio baten bidez; ondoren “Revista de Estudios Europeos” aldizkarian (75. Zk.), ponentzian oinarritutako artikulu bat argitaratu zen; eta lana aurkeztu zen, halaber, NUPen, martxoaren 11n, Bigarren Hezkuntzako I. Ikerketa Jardunaldian.