ES | EU

Memoria Historikoa eta Hezkuntza

Memoria Historikoa Hezkuntzan

You are here: Home / 2020 / Archives for apirila 2020

Archives for apirila 2020

“Lur azpian” proiektua IES Marqués de Villena.

por Leave a Comment

Testuaren egilea: Íñigo Aguerri

Marcillako Marqués de Villena BHIko DBHko 4. mailako ikasleek diziplinarteko proiektu bat (dramaturgia, dantza eta narrazioa) garatu dute ikasturte honetan “Arte eszenikoen” ikasgaian.  Nafarroako Memoriaren Institutuak antolatutako “Lur Azpian ” erakusketan jasotako 36ko errepresaliatuen senideen testigantzetan oinarria du proiektuak. Erakusketa honek 1978tik 1980ra bitartean Nafarroako herri askotan egin zen “desobiratze goiztiarrak” prozesua gogora ekartzen du, orain 40. urteurrena betetzen baita. Gure proposamen artistiko-memorialista Nafarroako Memoriaren Institutuaren “Memoria duten Eskolak” programaren barruan kokatzen da.

Zoritxarrez, konfinamendu egoera zela eta, ezin izan genuen amaitu. Beraz, sarrera honek, dagokion bideoarekin batera, ezagutu dezazuen balioko du.

Proiektua lau fasetan garatu da:

  1. Landuko dugun materialaren azalpena, sentsibilizazioa eta aurkezpena (desobiratze horien lekukotzak).
  2. Testuak hautatzea, literatura-lana eta antzerki-baliabideak aplikatzea, grabazio dramatizatua, musika-hautaketa eta audio-edizioa.
  3. Gorputz-adierazpenaren, koreografien eta dantzen ondoriozko audioetara egokitzea. “Dantzaz Konpainiaren” partehartzea Iker eta Elenerekin.
  4. Apirilaren 1ean eta 2an Sartagudako Memoriaren Parkean egingo zen belaunaldien arteko topaketan parte antzezpena, “Memoria duten Eskolak” programako ikasleen aurrean.

Fase guztiak gauzatu dira, azkena izan ezik, alarma-egoera dela-eta irakaskuntza-jarduerak eten direlako. Ikasgeletara itzulita egitea espero dugu; izan ere, lanik garrantzitsuena eginda zegoen eta proiektuak bere fruitua eman zuen, bideoan ikus daitekeen bezala. Antzeztu besterik ez genuen egin behar.

Parte hartu duten alderdi guztien balorazioa oso positiboa izan da. Josemi Gastón Memoriaren Nafarroako Institutuko zuzendaria izan zen proiektuaren aholkularia, Marqués de Villena institutuan ikasgaia eman genuen irakasleak (Iñigo Aguerri eta Raquel Aguinaga), Iker eta Elene “Dantzaz Konpainiako” irakasleak eta, bereziki, 4. mailako ikasleak, oso harro baitaude egindako lanaz eta ikusi genuen emaitzaz, baina, zoritxarrez, eten egin zen antzezpenerako 2 aste falta zirenean.

Belaunaldien arteko topaketa Sartagudan, Memoriaren tokia.

por Leave a Comment

Nafarroako Memoriaren Institutuaren “Memoria duten Eskolak” programaren barruan, 2019ko apirilaren 10ean topaketa bat egin zen Sartagudako Memoriaren Parkean. Topaketa horretan, Mendillorri, Navarro Villoslada eta Askatasuna BHIko eta San Fermin Ikastolako 350 ikasle baino gehiago bildu ziren 1936an eraildako pertsonen senideekin.

Taldeka egindako aurkezpen labur baten ondoren, biktima bakoitzak bere esperientzia kontatu zuen eta memoriaren garrantziari eta belaunaldi berriei transmititzeari buruzko hausnarketa bat egin zuen. Ikasleek aktiboki parte hartu zuten, oso elkarrizketa aberasgarria sortuz. Senideekin izandako topaketak amaituta, hainbat tailer egin zituzten:

  • SORKUNTZA PLASTIKOA Nuria Ricart Bartzelonako Unibertsitateko Arte Ederretako irakaslearekin. Tailerrak Sartagudako memoria espazioaren inguruko hausnarketa kolektiboa proposatu zuen, material bisuala eta grafikoa landuz. Tailerra hiru zatitan banatu zen:
    • Lurraldearen egitura: parkea eta paisaia eta herriarekin dituen harremanak ulertzeko ibilbidea.
    • Hurbileko begirada: taldeka banatuta, parkearen zati espezifikoei heltzeko.
    • Lanaren kolektibizazioa. Gogoeta kolektiboak eta sortzen ari ziren ideiak.
  • LITERATUR TAILERRA: Irati Goikoetxea idazlearekin poemen sorkuntzan lan egin zuten.

Aldi berean, tailerretan parte hartu ez zutenek Sartagudako Memoriaren Pasealekutik ibilbidea egin zuten. Atsedenaldi baten ondoren, herriko frontoian amaierako ekitaldia ospatu zuten, eta bertan, bai ikasgelan bai goizeko tailerretan egindako sorkuntzak aurkeztu zituzten ikasleek. Enrique Villarrealen “el Drogas” musika emanaldiarekin amaitu zen.

Aurten, antzeko jarduera bat egitea presatuta geneukan. Ikastetxeen eskari handia zela eta (ia mila ikasle bertaratzeko konpromisoa zegoen) bi egunetan egingo zen, apirilaren 1ean eta 2an. Hala ere, COVID-19k eragindako pandemia dela-eta alarma egoera dagoela adierazi izanak atzeratzera behartu gaitu.

Jarraian jardueraren bideoa.

Askatasunaren botilak

por Leave a Comment

2018. eta 2019. urteetako ekainean “askatasunaren botilak” esperientzia gauzatu zen, eta urte horietako bakoitzean, hainbat ikastetxetako 400 ikasle inguruk GR-225 ibilbidea egin zuten. Ibilbide honek Ezkabako San Cristóbal gotorlekua Urepelekin lotzen du eta 1938ko maiatzeko ihesaldi handia gogorarazten du. Orduko hartan, 795 presok ihes egin zuten, eta, haietatik, berrehun baino gehiago hil zituzten. Mendi-ibilaldi bat antolatu zen bide bera egiteko, errelebotan, zenbait txanda edo egunetan, 53 kilometroak egiteko. Bidea seinalizatua dago, balizatua, Ezkabako San Cristóbal gotorlekutik Nafarroa Behereko Urepel herriraino, haraino ailegatu baitziren askatasuna lortu zuten hiru presoetako bat (hipotesi batzuek lau zirela diote).

Ikasleak ihesaren 80. urteurrena gogoratzen duen pankartarekin, martxa hasteko prest.

Lekuko modura botila bat erabiliz –kartzela hartako baldintza ezin gogorragoetan hildako 131 preso lurperatu zituzten “Botilen Hilerria” deitutakoa gogoan–, urte bakoitzean iheslarietako batzuei emanen diegu protagonismoa: haien erretratua eta biografia botiletan sartu, eta hura izanen da ibilbidean eskutik eskura pasatuko den lekukoa, betiere hasieran haren ahaideren batek lehenbiziko erreleboa egiten duenari emanik. Horregaxetik jarri diogu izen hau: “Askatasunaren botilak”.

Jardueraren hasieran, eraildakoen senideek ikasleei botilak ematen dizkiete .

Jarduera honetan GR225eko lehen eta azken etapak egingo dira. Lehenengo egunean, ikasleen zati batek San Kristobal gotorlekua eta Olabe arteko ibilbidea (13,8 km) egiten du. Hurrengo egunean, gainerako ikasleek Sorogain eta Urepel lotzen dituen etapa (9,8 km) egingo dute, eta bertako alkateari botilak emango dizkiote. Etapetan zehar, ihesari, presoen pasabideari, atxilotu eta erail zituzten lekuei eta abarri buruzko azalpenak ematen dira, baina baita igarotzen dituen parajeen ingurumen-ezaugarriei buruzkoak ere. Jardunaldi bakoitzaren amaieran, talde bakoitzak bere zentroan aurrez prestatu duen abestia, testua, dantza … aurkezten du memoria-ekitaldi xume batean.

“Lekuko” gisa Urepeleraino eramango dituzten botilak.

Jarduera DBHko 4. mailako eta Batxilergoko 1. mailako ikasleentzat presatuta dago, eta bereziki Gorputz Hezkuntza, Gizarte Zientziak eta Natur Zientziak sailei zuzenduta dago. Euskaraz zein gaztelaniaz egiten da.

2018ko edizioan 400 ikaslek baino gehiagok parte hartu zuten Altsasu, Iturrama, Mendillorri eta Eunateko Institutuetakoek lehen jardunaldian, eta Garralda, Askatasuna, Zizur eta Ochoa de Olzako ikasleek bigarrenean. 2019. urtean hartzaile kopuru antzekoaizan genuen eta Altsasu, Ochoa de Olza eta Zizurko institutuetakoak lehen egunean, eta Iturrama, Askatasuna, Mendillorri eta Lizarrakoak bigarrenean etorri ziren.

Ana Ollo kontseilariak parte hartu zuen Olabeko hobian egindako omenaldian.

Esperientzia hau Nafarroako Memoriaren Institutuak antolatzen du “Memoria duten Eskolak” programa barruan eta Nafarroako Mendi Federazioaren, Ingurumen Departamentuko basozainen, iheslarien senideen eta beste boluntario batzuen laguntza du.

“Askatasunaren botilak”.Dokumentala.

Jeisteko baliabideak eta loturak.

TOTEM Proiektua. Navarro Villoslada BHI.

por Leave a Comment

Memoria historikoak Lisboa, Oloron, Viena eta Iruñea hiriak lotzen ditu, Navarro Villoslada BHIko DBHko 4. maila eta Batxilergoko 1. mailako ikasleekin eta beste lau ikastetxerekin protagonista gisa. Ikasle horiek Erasmus + Ka 229 (Key Action 229) Europako programan parte hartzen dute. Programa horretan ikasleen mugikortasuna sartzen da, eta TOTEM (Totalitarismoak eta Memoriak) proiektuaren bidez, “herritarren nortasuna eraiki eta iraunarazi nahi da, Europako kultura-ondarearen balio demokratiko, sozial eta hezitzaileetatik abiatuta. Sormena eta pentsamendu kritikoa bultzatzea “, Adriana Rípodas Navarro Villoslada BHIko Historia irakasleak azaldu digunez.

Erasmus +229 TOTEM proiektuarI esker, parte-hartzaileek ezagutzak eta esperientziak trukatu ahal izango dituzte, eta programa partekatzen duten hiri batzuk eta, batez ere, biktimentzako egia, justizia eta ordaina eskatzen duten inguruabar historikoak bertan ezagutu ahal izango dituzte.

Proiektu honen jatorria Oloronen izan zen, Gurseko errefuxiatu-eremutik gertu dagoen Frantziako hirian, bi ikastetxerekin: Lycée Jules Supervielle eta Collége Tristan Deréme. Berehala Lisboako CED Nª Conceicao -Casa Pia, Vienako Bundeshandelsakademie und Bundeshandelsschule eta Iruñeko IES Navarro Villoslada ekimenari atxiki zitzaizkion. Lau hiri horiek totalitarismo europarrak partekatzen dituzte eta ikasleek beren istorioen mugarriak lantzen dituzte. Hala, ikastetxe bakoitzak irakurketa bat aukeratu du. Iruñekoa, Fernando Fernan Gomezen Las bicicletas son para el verano, diktadura frankistaren garaiak azaltzen dituen kakoa bezala. Vienakoa Ana Franken egunkarian zentratu da, eta bertatik faxismoa ikertu eta ezagutu du; Oloronek Joël Koteken Mickey á Gurs komikia aukeratu du; eta Lisboak, berriz, Miguel Torga antifaxistaren Frontera (Novos cantos da Montanha) komikiaren alde egin du.

Joan den martxoaren 7tik 13ra bitartean Europako 1. astea ospatu zen Iruñeko BHIn eta arrakasta handia izan zuen, nahiz eta osasun egoerak gure bazkide frantziarrak eta portugaldarrak bertan egotea eragotzi zuen. Besteak beste, Sartagudako Memoriaren Parkera bisita gidatua, San Kristobal Gotorlekua (Ezkaba) eta Gobernuko erakundeen harrera ofiziala egin ziren, horrelako ekimenak babesten baitituzte Nafarroako Gobernuko Herritarrekiko Harremanetarako kontseilari Ana Ollok eta Nafarroako Memoriaren Institutuko kideek.

Galan, Austriako gure bazkideek Anna Franki buruzko ikerketa lana aurkeztu zuten. “Anna Frank, diary of a young girl“.

Bestalde, gure institutuko DBHko 4. mailako ikasleek Fernando Fernán Gomezen “las bicicletas son para el verano” liburua irakurriz egindako hainbat dokumental eta lan aurkeztu zituzten. Liburu hori izan da liburua garatzeko inspirazio-iturri.

Hala, bada, diziplinarteko proiektua izan da hau, eta Institutuko Historia, Hizkuntza eta Literatura eta Plastika sailen laguntza izan du. Jarraian, aurkeztutako lanen estekak utziko dizkizuegu.

4. A. Historia irakaslea: Desirée García.

4. B. Historia irakaslea: Diego Marín.

4. C. Historia irakaslea: Desirée García.

4. D. Historia irakaslea: Adriana Rípodas.

DBHko 4. mailako plastikako ikasleak (hainbat taldetakoak), Historiarekin lankidetzan. Plastikako irakasleak: Beatriz Agós eta Lidia Cuartero. Historia irakaslea: Esther Sánchez.

TOTEM proiektu osoa e Twinning plataforman.

Memoria duten ibilbideak eta lekuak. Navarro Villoslada BHI.

por Leave a Comment

2018-2019 ikasturtean, Navarro Villoslada BHIko Batxilergoko 1. mailako ikasle talde batek, Nafarroako Geografia eta Historia irakasgaian, proiektu bat egin du, “En paradero desconocido: Movimiento juvenil para la recuperación de nuestra memoria histórica” izenekoa. Lan hau Europako eTwinning programaren barruan kokatzen da eta Adriana Rípodas irakasleak zuzendu du. Iruñean memoria ibilbide eta lekuei buruzko dokumental bat egitea izan zen lanaren emaitza.

Dokumental hau Golem Yamaguchi zinema-aretoetan aurkeztu zen, Nafarroako Memoriaren Institutuak bultzatutako Ikus-Entzunezkoen I. Topaketa Memoria Duten Irudiak barruan. Topaketa hori 2019ko apirilaren 9tik 12ra bitartean izan zen, Blanca Oria zinemagilearen zuzendaritzapean.

Ondoan aurkezpenaren bideoa eta egindako dokumentala dugu.

Etiketak

ahozko historia antzerki-lana Askatasunaren botilak baliabide didaktikoak Berriozar cementerio de las botellas cárcel depurazioa Desafectos erbestea errepresioa exhumaciones exhumazioak experiencias didácticas Ezkaba formación franquismo Fuerte de San Cristóbal fuga Gaztegune Giovanni Levi giza mugimenduak Hitzarmenak ies Marqués de Villena IES Mendillorri ies navarro villoslada ies valle del ebro IES Zizur irakasleak Iñigo Subiza Jordi Guixé Laura Benadiba lugares de memoria maistrak maisuak memoria memoria historikoa memoriaren tokiak omenaldia oroimena eta pentsamendu kritikoa Parque de la Memoria recursos didácticos represión testimonios unidad didáctica

texto

Últimas entradas

Últimos comentarios

    Meta